Με πλούσια γεύση και δυνατό άρωμα, το καρπούζι είναι το αγαπημένο φρούτο όχι μόνο των παιδιών, αλλά και ολόκληρης της παρέας.
Ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες, φρουτοσαλάτες, ακόμη και σε αλκοολούχα ποτά, το καρπούζι με τη γλυκιά και δροσιστική γεύση είναι ένα ελαφρύ και χορταστικό καλοκαιρινό σνακ.
Με σχήμα στρογγυλό, οβάλ ή τετράγωνο
(καινοτομία των Κινέζων αγροτών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου)
και χρώμα φλούδας από σκούρο πράσινο έως κιτρινωπό, μονόχρωμο ή με
ραβδώσεις, το καρπούζι έχει μακρά ιστορία. Πρωτοεμφανίστηκε πριν από
5.000 χρόνια στην Αφρική. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το καλλιεργούσαν
συστηματικά και, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε νερό (90%), το
χρησιμοποιούσαν ως εναλλακτική πηγή νερού στα ταξίδια τους. Στην αρχαία
Ελλάδα και στη Ρώμη, περιέργως, ήταν άγνωστο κατά την προχριστιανική
περίοδο.
Τις πρώτες αναφορές τις έχουμε κατά τον
2ο και 3ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, σήμερα, η καλλιέργειά του έχει εξαπλωθεί σε
όλο τον κόσμο.
Στην Ευρώπη καλλιεργείται συστηματικά στην Ισπανία και
την Ιταλία, ενώ, όσον αφορά τη χώρα μας, καλλιεργείται σε αρκετές
περιοχές της Πελοποννήσου, της Θεσσαλίας και της Θεσσαλονίκης. Η ετήσια
εγχώρια παραγωγή φτάνει περίπου τα 150.000 στρέμματα, ενώ ένα μεγάλο
τμήμα της εξάγεται σε Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία,
Αγγλία, κ.α.
Αλλου είδους κολοκυνθοειδές
Η καρπουζιά (Citrullus lanatus) είναι ετήσιο φυτό με διακλαδιζόμενους και έρποντες βλαστούς, μήκους από 2 έως 4 μ., που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών. Ο καρπός της είναι σφαιρικός, ωοειδής ή επιμήκης κυλινδρικός και ζυγίζει από 3 έως 10 κιλά - ενίοτε φτάνει και τα 20 κιλά. Με κόκκινη, ρόδινη ή και κιτρινόχρωμη σάρκα, με ή χωρίς σπόρους, η καρπουζιά είναι ένα φυτό που απαιτεί υψηλές θερμοκρασίες σε όλη τη διάρκεια του παραγωγικού της κύκλου. Ο σπόρος της βλαστάνει από τους 12 ώς τους 35° C και η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξή της είναι οι 20-27° C. H καλλιέργειά της προϋποθέτει την ύπαρξη πλούσιων σε οργανική ουσία εδαφών, που κρατούν υγρασία, αλλά αποστραγγίζονται καλά. Οσον αφορά τη σπορά της, αυτή ξεκινάει τον Απρίλιο (γίνεται απευθείας στο έδαφος) και η συγκομιδή γίνεταισ τον Αύγουστο. Εντούτοις, σε περιοχές με ζεστότερο κλίμα, η σπορά διαρκεί από τον Ιανουάριο μέχρι το Φεβρουάριο, ενώ η συγκομιδή ολοκληρώνεται τον Ιούνιο. Η καλλιέργεια καρπουζιών σε θερμοκήπια δεν γνωρίζει χρονικούς περιορισμούς, καθώς γίνεται σχεδόν όλο το χρόνο.
Η καρπουζιά (Citrullus lanatus) είναι ετήσιο φυτό με διακλαδιζόμενους και έρποντες βλαστούς, μήκους από 2 έως 4 μ., που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών. Ο καρπός της είναι σφαιρικός, ωοειδής ή επιμήκης κυλινδρικός και ζυγίζει από 3 έως 10 κιλά - ενίοτε φτάνει και τα 20 κιλά. Με κόκκινη, ρόδινη ή και κιτρινόχρωμη σάρκα, με ή χωρίς σπόρους, η καρπουζιά είναι ένα φυτό που απαιτεί υψηλές θερμοκρασίες σε όλη τη διάρκεια του παραγωγικού της κύκλου. Ο σπόρος της βλαστάνει από τους 12 ώς τους 35° C και η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξή της είναι οι 20-27° C. H καλλιέργειά της προϋποθέτει την ύπαρξη πλούσιων σε οργανική ουσία εδαφών, που κρατούν υγρασία, αλλά αποστραγγίζονται καλά. Οσον αφορά τη σπορά της, αυτή ξεκινάει τον Απρίλιο (γίνεται απευθείας στο έδαφος) και η συγκομιδή γίνεταισ τον Αύγουστο. Εντούτοις, σε περιοχές με ζεστότερο κλίμα, η σπορά διαρκεί από τον Ιανουάριο μέχρι το Φεβρουάριο, ενώ η συγκομιδή ολοκληρώνεται τον Ιούνιο. Η καλλιέργεια καρπουζιών σε θερμοκήπια δεν γνωρίζει χρονικούς περιορισμούς, καθώς γίνεται σχεδόν όλο το χρόνο.
Πώς καλλιεργείται
Στην ύπαιθρο σπέρνεται σε γραμμές με αποστάσεις από 0,70 έως 100 εκ. επί της γραμμής και 2 - 3 μ. μεταξύ των γραμμών. Εφόσον χρησιμοποιηθούν σπόροι και όχι έτοιμα φυτά, τοποθετούνται 5 - 6 σπόροι σε λάκκο, με τη μύτη τους προς τα κάτω και σε βάθος 2 - 3 μ., οι οποίοι φυτρώνουν εντός 10 ημερών. Μόλις τα φυτά βγάλουν τα πρώτα φύλλα τους, τα αραιώνουμε και αφήνουμε 1 - 2 φυτά ανά θέση. Στη συνέχεια, και μόλις γονιμοποιηθούν τα άνθη, αραιώνουμε εκ νέου, αφήνοντας 2 - 3 καρπούς ανά φυτό, για να μην έχουμε μικρού μεγέθους καρπούς. Η συγκομιδή γίνεται σε διάστημα 3 - 4 μηνών μετά τη σπορά, ανάλογα με την ποικιλία ή το υβρίδιο και τον τρόπο καλλιέργειας. Οσον αφορά τη λίπανση, στη βιολογική καλλιέργεια απαιτούνται 3 τόνοι κοπριάς ανά στρέμμα και προσθήκη ικανών ποσοτήτων καλίου και φωσφόρου.
Στην ύπαιθρο σπέρνεται σε γραμμές με αποστάσεις από 0,70 έως 100 εκ. επί της γραμμής και 2 - 3 μ. μεταξύ των γραμμών. Εφόσον χρησιμοποιηθούν σπόροι και όχι έτοιμα φυτά, τοποθετούνται 5 - 6 σπόροι σε λάκκο, με τη μύτη τους προς τα κάτω και σε βάθος 2 - 3 μ., οι οποίοι φυτρώνουν εντός 10 ημερών. Μόλις τα φυτά βγάλουν τα πρώτα φύλλα τους, τα αραιώνουμε και αφήνουμε 1 - 2 φυτά ανά θέση. Στη συνέχεια, και μόλις γονιμοποιηθούν τα άνθη, αραιώνουμε εκ νέου, αφήνοντας 2 - 3 καρπούς ανά φυτό, για να μην έχουμε μικρού μεγέθους καρπούς. Η συγκομιδή γίνεται σε διάστημα 3 - 4 μηνών μετά τη σπορά, ανάλογα με την ποικιλία ή το υβρίδιο και τον τρόπο καλλιέργειας. Οσον αφορά τη λίπανση, στη βιολογική καλλιέργεια απαιτούνται 3 τόνοι κοπριάς ανά στρέμμα και προσθήκη ικανών ποσοτήτων καλίου και φωσφόρου.
Ποικιλίες και υβρίδια
Το καρπούζι είναι μια καλλιέργεια μέτριας δυσκολίας όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει από εχθρούς και ασθένειες. Ως εκ τούτου, οι ψεκασμοί που δέχεται είναι περιορισμένοι. Εναλλακτικά, ωστόσο, μπορούμε να προμηθευτούμε από την αγορά ή τα σούπερ μάρκετ καρπούζι βιολογικής ή ολοκληρωμένης διαχείρισης. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν πλέον δεκάδες ποικιλίες και υβρίδια, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι: α) τα Crimson Sweet (μέσης πρωιμότητας, με καρπούς στρογγυλούς, βάρους 8 - 12 κιλών, β) τα Blue Ribbon (μέσης πρωιμότητας, με καρπούς επιμήκεις, βάρους 8 - 10 κιλών (και τα δύο είναι χρώματος πράσινου ανοικτού, με ραβδώσεις σκούρου πράσινου χρώματος), γ) τα Sugar Baby (πρώιμα, με σφαιρικούς καρπούς, βάρους 4 - 6 κιλών, βαθυπράσινου χρώματος και δ) τα Charleston Grey (όψιμα, με καρπό επιμήκη, βάρους 10 - 12 κιλών, ανοικτού πράσινου χρώματος). Τελευταία, άρχισαν να κυκλοφορούν κάποια υβρίδια άσπερμων καρπουζιών, τα μίνι καρπούζια (βάρους 1,5 - 2 κιλών) και κάποια άλλα με κίτρινο χρώμα σάρκας.
Πώς το επιλέγουμε και πώς το συντηρούμε
Οταν αγοράζουμε καρπούζι, πρέπει να προσέχουμε να μην έχει εξωτερικά πληγές και σκασίματα, να διατηρεί το κοτσάνι του (ποδίσκο) και να έχει το χρώμα και το μέγεθος της ποικιλίας του. Επίσης, το χρώμα του -στο σημείο που ακουμπούσε στο έδαφος- πρέπει να είναι κιτρινωπό. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι όσο πιο ελαφρύ είναι το καρπούζι, τόσο πιο ώριμο είναι. Το γλυκό αυτό φρούτο διατηρείται σε δροσερό μέρος για 2 - 3 εβδομάδες, εφόσον όμως κοπεί (και όχι σε φέτες, γιατί αλλοιώνεται πολύ γρήγορα), μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο καλυμμένο με μια πλαστική μεμβράνη το πολύ για 2 - 3 ημέρες.
Μύθοι και αλήθειες
Το καρπούζι ίσως είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα φρούτα. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι αποτελείται αποκλειστικά και μόνο από νερό και ζάχαρη και ότι είναι δύσπεπτο. Πράγματι, περίπου το 90% του βάρους του είναι νερό, τα δε σάκχαρά του δεν ξεπερνούν το 5%. Εκτός από αυτά, όμως, το καρπούζι είναι πλούσιο σε βιταμίνες A, B6, C, φυτικές ίνες, β-καροτίνη, λυκοπένιο καθώς και κάλιο. Εχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, συμβάλλει στην υγεία των ματιών, έχει αντικαταθλιπτική δράση, βοηθάει στη λειτουργία της καρδιάς και του πεπτικού συστήματος. Ερευνες των τελευταίων χρόνων τού δίνουν μάλιστα και κάποιες ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες που έχει το γνωστό χάπι Viagra. Ο γλυκός αυτός πειρασμός χρησιμοποιείται επίσης ευρέως από την ομοιοπαθητική ιατρική όσον αφορά τις παθήσεις των νεφρών.
Το καρπούζι είναι μια καλλιέργεια μέτριας δυσκολίας όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει από εχθρούς και ασθένειες. Ως εκ τούτου, οι ψεκασμοί που δέχεται είναι περιορισμένοι. Εναλλακτικά, ωστόσο, μπορούμε να προμηθευτούμε από την αγορά ή τα σούπερ μάρκετ καρπούζι βιολογικής ή ολοκληρωμένης διαχείρισης. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν πλέον δεκάδες ποικιλίες και υβρίδια, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι: α) τα Crimson Sweet (μέσης πρωιμότητας, με καρπούς στρογγυλούς, βάρους 8 - 12 κιλών, β) τα Blue Ribbon (μέσης πρωιμότητας, με καρπούς επιμήκεις, βάρους 8 - 10 κιλών (και τα δύο είναι χρώματος πράσινου ανοικτού, με ραβδώσεις σκούρου πράσινου χρώματος), γ) τα Sugar Baby (πρώιμα, με σφαιρικούς καρπούς, βάρους 4 - 6 κιλών, βαθυπράσινου χρώματος και δ) τα Charleston Grey (όψιμα, με καρπό επιμήκη, βάρους 10 - 12 κιλών, ανοικτού πράσινου χρώματος). Τελευταία, άρχισαν να κυκλοφορούν κάποια υβρίδια άσπερμων καρπουζιών, τα μίνι καρπούζια (βάρους 1,5 - 2 κιλών) και κάποια άλλα με κίτρινο χρώμα σάρκας.
Πώς το επιλέγουμε και πώς το συντηρούμε
Οταν αγοράζουμε καρπούζι, πρέπει να προσέχουμε να μην έχει εξωτερικά πληγές και σκασίματα, να διατηρεί το κοτσάνι του (ποδίσκο) και να έχει το χρώμα και το μέγεθος της ποικιλίας του. Επίσης, το χρώμα του -στο σημείο που ακουμπούσε στο έδαφος- πρέπει να είναι κιτρινωπό. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι όσο πιο ελαφρύ είναι το καρπούζι, τόσο πιο ώριμο είναι. Το γλυκό αυτό φρούτο διατηρείται σε δροσερό μέρος για 2 - 3 εβδομάδες, εφόσον όμως κοπεί (και όχι σε φέτες, γιατί αλλοιώνεται πολύ γρήγορα), μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο καλυμμένο με μια πλαστική μεμβράνη το πολύ για 2 - 3 ημέρες.
Μύθοι και αλήθειες
Το καρπούζι ίσως είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα φρούτα. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι αποτελείται αποκλειστικά και μόνο από νερό και ζάχαρη και ότι είναι δύσπεπτο. Πράγματι, περίπου το 90% του βάρους του είναι νερό, τα δε σάκχαρά του δεν ξεπερνούν το 5%. Εκτός από αυτά, όμως, το καρπούζι είναι πλούσιο σε βιταμίνες A, B6, C, φυτικές ίνες, β-καροτίνη, λυκοπένιο καθώς και κάλιο. Εχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, συμβάλλει στην υγεία των ματιών, έχει αντικαταθλιπτική δράση, βοηθάει στη λειτουργία της καρδιάς και του πεπτικού συστήματος. Ερευνες των τελευταίων χρόνων τού δίνουν μάλιστα και κάποιες ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες που έχει το γνωστό χάπι Viagra. Ο γλυκός αυτός πειρασμός χρησιμοποιείται επίσης ευρέως από την ομοιοπαθητική ιατρική όσον αφορά τις παθήσεις των νεφρών.
του Ηλία Κάνταρου
πηγή:http://realfarm.gr/kalokairina/karpouzi.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου